OVER REZERVİ VE YUMURTA KALİTESİ
OVER REZERVİ VE YUMURTA KALİTESİ
SON 10YILDA İNFERTİLİTE YANİ ÇOCUK SAHİBİ OLAMAMA SIKLIĞINDA ARTIŞ OLMAMASINA RAĞMEN DAHA ÇOK SAYIDA ÇİFT İNFERTİLİTE NEDENİYLE DOKTORA BAŞVURUP TEDAVİ OLMAYA ÇALIŞMAKTADIR. BU KADINLARIN ÇOĞUNA DOĞURGANLIĞI ARTIRAN İLAÇLAR VERİLMEKTE VE AŞILAMA VE TÜP BEBEK GİBİ DİĞER YARDIMLI ÜREME TEKNİKLERİNE BAŞVURMAKTADIRLAR. KADIN İÇİN GEBE KALMADA ZORLUK YA DA GEBE KALAMAMAK PSİKOLOJİK OLARAK CİDDİ BİR STRESS KAYNAĞI OLUP KADININ KENDİNE GÜVEN DUYGUSUNU AZALTMAKTA VE ANNE VE EŞ OLARAK DEĞERSİZLİK DUYGUSUNA KAPILMALARINA YOL AÇMAKTADIR. YAKLAŞIK OLARAK KADINLARIN % 1-2 ORANINDA BİR KISMI YUMURTA KALİTESİNDE AZALMAYA BAĞLI OLARAK GEBE KALMADA ZORLUK YAŞAMAKTADIR.
YUMURTANIN KALİTELİ OLMASI ÇOK ÖNEMLİDİR. BU İNFERTİL HASTALARDA ÖNEMLİ BİR FAKTÖRDÜR. YUMURTA KALİTESİNİN İYİ OLMASI GEBE KALABİLME VE SAĞLIKLI GEBELİKLE EŞDEĞERDİR. ÇAĞIMIZDA YAŞA BAĞLI OLARAK DOĞURGANLIKTA AZALMA İLE İLGİLİ ENDİŞELER GEÇ YAŞTA EVLENME VE ÇOCUK İSTEĞİ GİBİ FAKTÖRE BAĞLI OLARAK ARTMAKTADIR. EN İYİ ŞARTLARDAKİ SAĞLIK SİSTEMLERİNDE UYGULANAN TEDAVİLERE RAĞMEN ARTAN KADIN YAŞI İLE DOĞURGANLIKTA AZALMA ORTADAN KALDIRILAMAMAKTA VE ÜSTESİNDEN GELİNEMEKTEDİR.
KADININ YAŞLANMASI İLE BERABER YUMURTALIKLARDAKİ SAĞLIKLI YUMURTA SAYISINDA AZALMA OLMAKTADIR. ANCAK BU DURUM DEĞİŞKENLİK GÖSTEREBİLİR. BAZI GENÇ KADINLARDA YUMURTALIK REZERVİ AZALMAKTA VEYA GEBELİK OLUŞUMU İÇİN KALİTELİ YUMURTA ÜRETME YETENEĞİNDE AZALMA OLMAKTADIR. KADINLARDA ÜREME ÇAĞI OVULASYON VE MENSTRÜASYON İLE BAŞLAR. İLERİ YAŞLARA GELİNİNCE MENOPOZ GERÇEĞİ İLE KARŞILAŞILIR. BU DÖNEMDE GEBE KALMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR. KADINLARDA MENOPOZDAN 5 İLA 10 YIL İÇERSİNDE DOĞURGANLIĞIN SONLANMASI İLE SONUÇLANAN KADININ ÜREME POTANSİYELİ VE KALİTESİNDE AZALMA EVRENSEL BİR GERÇEKTİR.
BU KONUŞMADA ÖZELLİKLE OVER REZERVİ DÜŞÜK OLUP YUMURTA KALİTESİNDE AZALMA OLUP GEBE KALMADA ZORLUK YAŞAYANLARDA YUMURTA KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ, VİTAMİN DESTEĞİ TEDAVİLERİ VE İLERİ ÜREME SAĞLIĞI ALTERNATİF TEDAVİLERİ AÇISINDAN PRATİK BİLGİLER VERİLECEKTİR.
FERTİLİTE VE İNSAN YUMURTASI
KADNLARDA DOĞUMDA YAKLAŞIK 1 MİLYON YUMURTA BULUNUP PÜBERTEDE BU SAYI 300 BİNE DÜŞER. ANCAK ÜREME ÇAĞI BOYUNCA KADINLARDA BU YUMURTALARIN ORTALAMA SADECE 300 TANESİ KULLANILMAKTADIR. ÇOĞU YUMURTA KULLANILMAMAKTA DEJENERE OLARAK ATREZİ İLE KAYBOLMAKTADIR.
ÜREME DÖNEMİNDE KADINLAR HER AY DÜZENLİ ADET GÖRMEKTEDİR. MENSTRUASYON (ADET GÖRME) SADECE UTERUS (RAHİM) İÇERSİNİN DOKUSUNUN KANAYARAK TEMİZLENMESİ DEĞİL AYNI ZAMANDA KOMPLEKS BİR OLAY OLUP KADININ DOĞURGANLIĞINI YANSITMAKTADIR.
ADET DÖNEMİNDEN SONRA KADINLIK HORMONLARI DÜZEYİ DÜŞÜK OLUP BEYİNDEN GNRH DENİLEN HORMONUN SALINIMINA BAĞLI OLARAK HİPOFİZ BEZİ UYARILMAKTAVE SONUÇTA FSH VE LH HORMON ÜRETİMİ OLMAKTADIR. FSH HORMONU YUMURTALIKLARDAN FOLİKÜLLERİN GELİŞMESİNİ SAĞLAR.YUMURTA (FOLİKÜL) YETERLİ BÜYÜKLÜĞE ULAŞTIĞINDA LH HORMONU SALINIP BUDA FOLİKÜLDEN YUMURTANIN SALINMASINI(OVULASYON) SAĞLAR .YUMURTA SPERM İLE DÖLLENDİĞİNDE FALLOP TÜPLERİ BOYUNCA HAREKET EDER VE RAHİMİN İÇ DOKUSU OLAN ENDOMETRİUMA İMPLANTE(YERLEŞME) OLUR. YUMURTA DÖLLENMEZSE RAHİM İÇ TABAKASI ADET KANAMASI OLARAK DÖKÜLÜR. KADIN MENSTRÜEL SİKLUSU ADET DÜZENSİZLİĞİ, MYOM, POLİKİSTİK OVER SENDROMU GİBİ RAHATSIZLIKLAR OLMADIKÇA 30’LU YAŞLARIN SONLARINDAN 40’ LI YAŞLARIN BAŞLANGICINA KADAR DÜZENLİDİR. YAŞLANMA İLE BİRLİKTE ADET DÜZENSİZLİĞİ OLARAK SONUÇLANAN ADET OLAMAMA DURUMU ORTAYA ÇIKAR VE ZAMANLADA OVULASYON TAMAMEN DURUR. EĞER KADIN 1 YIL BOYUNCA ADET GÖRMÜYORSA MENOPOZ OLARAK ADLANDIRILIR.
YUMURTA KALİTESİ VE OVER REZERVİ
30‘LU YAŞLARIN SONUNDA YUMURTA SAYISI VE BERABERİNDEKİ YUMURTA KALİTESİNDE AZALMAYA BAĞLI OLARAK KADINLAR DA GEBELİK İHTİMALİ DÜŞÜK ORANINDAKİ ARTIŞA BAĞLI AZALMAKTADIR. BÖYLECE KADIN YAŞI YUMURTA KALİTESİNİ GÖSTEREN EN DOĞRU FAKTÖR OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR. YUMURTA KALİTESİNDEKİ EN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK ANÖPLOİDİ DENİLEN YUMURTA HÜCRESİ İÇERSİNDE DAHA FAZLA SAYIDA VEYA DAHA AZ SAYIDA KROMOZOM OLMASI İLE NİTELENDİRİLMEKTEDİR. NORMALDE YUMURTA 23 KROMOZOM İÇERMEKTE 23 KROMOZOM İÇEREN SPERM İLE BİRLEŞTİĞİNDE DÖLLENMEDE 46 KROMOZOMA ÇIKMAKTADIR. DAHA AZ SAYIDA VEYA FAZLA SAYIDA KROMOZOM İÇEREN YUMURTA NEDENİ İLE DÜŞÜK ORTAYA ÇIKMAKTADIR. BAZI KROMOZOM BOZUKLUKLARI YAŞAMLA UYUMLU OLUP BEBEK DOĞANA KADAR DEVAM EDER VE 21. KROMOZOM FAZLALIĞI İLE BERABER OLAN DOWN SENDROMU GİBİ DOĞUMSAL DEFEKTLERE NDEN OLUR.
YUMURTALIKLARDA OVER REZERVİNİ GÖSTEREN FOLİKÜL SAYISININ DÜŞMESİ DOĞURGANLIK AÇISINDAN DİĞER BİR ENDİŞE KAYNAĞIDIR. 30 YAŞINDA ORTALAMA YUMURTALIK REZERVİNİN %90’ I KAYBEDİLMEKTEDİR. 40 YAŞINDA %3 ‘E DÜŞMEKTEDİR. FOLİKÜLLERDE REJENERASYON(YENİLENME) OLMAMAKTA VE ZAMAN İÇERSİNDE OVER REZERVİ AZALMAKTA VE HORMONAL UYARILARA YAVAŞ CEVAP VERMEKTEDİR. BU İLERİ YAŞLARDA KADINLARDA ADETLERİN UZUN VE DÜZENSİZ OLMASININ NEDENİDİR. YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMA BAŞLICA YAŞLA İLİŞKİLİDİR. ANCAK GENÇ YAŞLARDA DA SİGARA KULLANIMI, PREMATÜR MENOPOZ AÇISINDAN GENETİK RİSK VE DAHA ÖNCE GEÇİRİLMİŞ OVER CERRAHİSİNE BAĞLIDA ORTAYAÇIKABİLMEKTEDİR. OVER REZERVİNİN BELİRLENMESİ KADINLARDA GEBE KALMADA ÖNEMLİ BİR GÖSTERGEDİR. ANCAK YUMURTALIK REZERVİNİ GÖSTEREN TEST SONUÇLARI KESİN DEĞİLDİR. DÜŞÜK OVER REZERVLİ OLAN KADINLARDA BİLE BÜYÜK OLASILIKLA DOĞAL YOLLARDAN GEBE KALABİLME ORANI YÜKSEKTİR. AYNI ŞEKİLDE OVER REZERVİ İYİ OLUP GEBE KALMADA ZORLUK YAŞAYAN KADINLARDA OLABİLMEKTEDİR. OVER REZERV TESTLERİ HASTALARA EN UYGUN TEDAVİ ŞEKLİNİN BELİRLENMESİ VE MEVCUT DURUM VE GELECEKTE HASTALARIN DOĞURGANLIK İLE İLGİLİ KARAR VERMELERİNDE YARDIMCI OLMAKTADIR. OVER REZERVİNİ BELİRLEMEDE SIKLIKLA KULLANILAN TESTLER ANTİ-MÜLLERİEN HORMON (AMH ) TESTİ ADETİN 3.GÜNÜ FSH VE E2 HORMONU BAKILMASIDIR. AMH HORMONU BÜYÜMEKTE OLAN FOLİKÜLLERDEN SALINMAKTADIR. YUMURTALIKLARDA NE KADAR ÇOK YUMURTA VARSA AMH DEĞERİ O KADAR YÜKSEKTİR. DÜŞÜK SEVİYELER YUMURTALIK REZERVİNDE DÜŞMENİN GÖSTERGESİDİR. YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMA BU HORMONLARA BAKILARAK TAHMİN EDİLİP BELİRLENMEYE ÇALIŞILMAKTA DİREKT OLARAK YUMURTA SAYISINI SAYMAK MÜMKÜN OLMAMAKTADIR. BU DURUM BAZEN KARIŞIKLIKLARA NEDEN OLMAKTADIR. YUMURTALIK REZERVİ AZALMIŞ OLAN KADINLARIN TEDAVİSİ MÜMKÜN OLUP SPONTAN YA DA TEDAVİ İLE GEBE KALABİLMEKTEDİRLER.
YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMANIN NEDENLERİ
YAŞLANMA SÜRECİ YUMURTALIK REZERVİNİ DOĞAL OLARAK AZALTIR. KADIN YAŞI OVER REZERVİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE EN ÖNEMLİ FAKTÖRDÜR. DİĞER FAKTÖRLERDE YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMAYA YOL AÇABİLİR.
1-TUBAL HASTALIKLAR
2-ENDOMETRİOZİS
3-ÖNCEDEN GEÇİRİLMİŞ OVER (YUMURTALIK) CERRAHİSİ
4-ÖNCEDEN KEMOTERAPİ ALMIŞ OLMAK
5-RADYASYON TEDAVİSİ GÖRMÜŞ OLMAK
6-SİGARA KULLANIMI
7-PELVİK ENFEKSİYON
8-OTOİMMUN HASTALIKLAR
9-KABAKULAK
10-GENETİK ANOMALİLER , FRAJİL X SENDROMU
YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMANIN BULGULARI
YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMANIN ÇOK FAZLA BULGUSU YOKTUR. BUNUNLA BERABER AŞAĞIDAKİLER TEK TEK YADA BERABER OLARAK BULUNABİLİR.
1-GEBE KALMADA GÜÇLÜK YAŞAMA
2-GEÇ YA DA HİÇ ADET OLAMAMA
3-28 GÜNDEN DAHA KISA SÜRE DEVAM EDEN ADET DÜZENİ
4-AŞIRI ADET KANAMASI
5-DÜŞÜK SIKLIĞINDA ARTIŞ
BU SEMPTOMLARIN HEPSİ MEVCUT OLMAYABİLİR. BU NEDENLE GEBE KALMADA GÜÇLÜK YAŞIYOR İSENİZ DOKTORUNUZA BAŞVURMANIZ GEREKİR.
YUMURTALIK REZERVİNDE AZALMANIN TEŞHİSİ
GEBE KALMAYA ÇALIŞIYOR AMA BAŞARILI OLAMIYORSANIZ VEYA BAŞKA NEDENLE AÇIKLANAMAYAN DÜZENSİZ VE AĞRILI ADET GÖRME ÖYKÜSÜ, PELVİK ENFLAMATUVAR HASTALIK GEÇİRİLMİŞ İSE,TEKRARLAYAN DÜŞÜK ÖYKÜSÜ VARSA , ÖNCEDEN KANSER TEDAVİSİ GÖRÜLMÜŞ YA DA ENDOMETRİOZİS HASTALIĞI MEVCUT İSE OVER REZERVİNİ TAHMİN ETMEYE YARAYAN TESTLERİN YAPILMASI ÖNERİLİR. OVER REZERVİNİN ERKEN TEŞHİSİ TEDAVİDE BAŞARI İHTİMALİNİ ARTIRMAKTADIR. EĞER 35 YAŞ ALTINDA İSENİZ VE 1 YIL İÇİNDE GEBE KALAMADI İSENİZ, 35 YAŞ ÜZERİNDE 6 AYDA GEBELİK OLUŞMADI İSE VEYA 40 YAŞ ÜZERİNDE İSENİZ DİREKT OLARAK DOKTORA BAŞVURMALISINIZ. YUMURTA REZERVİNDE AZALMA FSH VE AMH DENİLEN HORMON DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜMÜ İLE YAPILIR. HER İKİ HORMONDA ADET DÜZENİNDE ÖNEMLİ ROL OYNAR. YAŞLA BERABER FSH DÜZEYİNDE ARTIŞ VE AMH DE AZALMA NORMALDİR. BU YÜZDEN YAŞA BAĞLI OLARAK BU HORMON DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖNEMLİDİR. OVER(YUMURTALIK) REZERVİ AZALAN HASTALARDA KENDİ YAŞ GRUBUNDAKİ HASTALARA GÖRE FSH DEĞERLERİ DAHA YÜKSEK, AMH DEĞERLERİ İSE DAHA DÜŞÜK SEVİYEDEDİR.
İNSAN YUMURTASI
İNSAN YUMURTASI DIŞ TARAFINDA ZONA OLARAK ADLANDIRILAN KABUK KISMI VE OOPLAZMA ADI VERİLEN DÖLLENMEDEN SONRA ÇOĞALAN HÜCRE YUMAĞINA DÖNÜŞEN HÜCRELERİ OLUŞTURAN STOPLAZMADAN OLUŞMAKTADIR. ZONA OLARAK ADLANDIRILAN BU KABUK DÖLLENME İLE İLGİLİ BİRDEN FAZLA SPERM İLE DÖLLENME GİBİ ANORMALLİKLERİ ÖNLER VE DÖLLENMİŞ EMBRİYO İÇİN KILIF OLUŞTURARAK KORUMA SAĞLAR. KADIN DAKİ BU YUMURTA KILIFI TAVUKLARDAKİ YUMURTA KABUĞUNDAN FARKLI OLARAK OLDUKÇA İNCE OLUP KISMI OLARAK FLEKSİBLE VE TRANSPARANDIR. KÜRE ŞEKLİNDE OLUP KALINLIĞI TÜM YERLERDE AYNI OLUP YUMURTA İÇERİĞİNİ UYGUN OLARAK KORUR. EMBRİYO İMPLANTASYON(YERLEŞME) İÇİN HAZIR OLDUĞUNDA BU KABUK (HATCHİNG) ÇATLAR.
KALİTESİ DÜŞÜKOLAN YUMURTA İSE KALIN KABUĞA SAHİP OLUP BU DURUM EMBRİYONUN İMPLANTASYONU(YERLEŞMESİ) İÇİN KABUĞUNUN KIRILMASINI ENGELLER. YA DA SİTOPLAZMANIN ÇOK FAZLA OLMASI HÜCRE İÇERİĞİNİN ÇOK FAZLA HAREKETLİ OLMASINA YOL AÇAR VE HASAR İHTİMALİNİ ARTIRIR. YUMURTA STOPLAZMASINDA DNA İÇERİĞİ BULUNUP DİĞER MADDELER İLE BERABER EMBRİYONUN BÜYÜME VE GELİŞİMİNİ SAĞLAR. NORMALDE HÜCRE SIVI İÇERİĞİ UNİFORM VE GRANÜLER (PARTİKÜLLÜ)DÜR, ZAYIF YA DA DEFEKTİF YUMURTA ÇOK KOYU RENKTE YADA ÇOK SIVI KIVAMINDADIR.
YUMURTALIK KALİTESİNDE AZALMAYA YOL AÇAN FAKTÖRLER
YUMURTA KALİTESİNİ AZALTARAK KADINLARIN GEBE KALMA İHTİMALİNİ AZALTAN PEK ÇOK FAKTÖR MEVCUTTUR. BU FAKTÖRLER ANNE YAŞI, GENETİK,ENDOKRİN, MENTAL , FİZİKSEL VE ÇEVRESEL ETMENLERDİR.
ANNE YAŞI
DOĞURGANLIK KADIN YAŞININ ARTIŞI İLE BERABER AZALMAKTADIR. DOĞURGANLIĞIN EN YÜKSEK OLDUĞU DÖNEM 20’Lİ YAŞLAR OLUP GEBE KALMAK İÇİN EN UYGUN DÖNEMDİR.30 ‘LU YAŞLARDA HER ADET DÖNEMİNDE GEBELİK ŞANSI %20 OLUP,40’ LI YAŞLARDA BU ORAN HER ADET DÖNEMİNDE % 52’ LERE DÜŞMEKTEDİR. ORTALAMA MENOPOZ YAŞI 51 KABUL EDİLDİĞİNDE MENOPOZDAN ÖNCE 40’ LI YAŞLAR ORTALARINDA GEBE KALMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR.
GENETİK FAKTÖRLER
YUMURTALARDAKİ GENETİK PROBLEMLER SONUCUNDA
1-FERTİLİZASYON(DÖLLENME) OLMAMASI
2- ANORMAL DÖLLENME
3-GELİŞİMSEL DEFEKTLER ORTAYA ÇIKMAKTADIR.
NORMAL DÖLLENME SÜRECİNDE GENETİK DEFEKTLERİN OLUŞMASI ÖNLENEMEMEKTE ANCAK PREİMPLANTASYON GENETİK TANI İLE EMBRİYODA KROMOZOMAL ANORMALLİKLER BELİRLENEBİLMEKTEDİR. IVF(TÜP BEBEK) İLE BERABER PREİMPLANTASYON GENETİK TANI KULLANILDIĞINDA SAĞLIKLI EMBRİYOLARIN ANNE RAHİMİNE YERLEŞTİRİLMESİ MÜMKÜN OLMAKTADIR.
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
1-RADYASYON YUMURTA HÜCRESİNDE DNA ADI VERİLEN GENETİK MATERYALDE HASARA YOL AÇAR.
2-AŞIRI NEM VE SICAKLIK
3-ÇEVRESEL HAVA KİRLETİCİLER (ORGANOKLORİDLER) YUMURTA BÜYÜMESİNİ ETKİLER
4-SİGARA İÇİMİ YUMURTALARIN DÖLLEME ÖZELLİĞİNİ AZALTIR. SİGARA İÇENLERDE İÇMEYENLERE GÖRE 1 YIL ERKEN MENOPOZA GİRMEKTEDİR.
FİZİKSEL FAKTÖRLER
VÜCUTTA ÖZELLİKLE FSH, LH, ÖSTROJEN VE PROGESTERON HORMONLARI BAŞTA OLMAK ÜZERE HORMONLARIN DENGELİ SALINMASI ÖNEMLİDİR. KADINDA YÜKSEK ANDROJEN (ERKEKLİK HORMONU) DÜZEYLERİ VE ERKEN DÖNEMDE LH HORMONUNA MARUZ KALMA FOLİKÜLLERDEKİ YUMURTA GELİŞİMİNİ ETKİLEMEKTEDİR. POLİKİSTİK OVERLİ KADINLARDA YÜKSEK TESTOSTERON HORMON DÜZEYLERİNE BAĞLI YUMURTA KALİTESİND E AZALMA OLMAKTA VE YUMURTA SALINIMINDA BOZULMA OLMAKTADIR.
KAN AKIMINDA BOZULMA
YAŞLANMAYA BAĞLI OLARAK OVER(YUMURTALIKLARA)LERE GİDEN KAN AKIMINDA BOZULMA , STRESS VE DİĞER HASTALIKLAR HASARLI KALP DOKULARINA BENZER ŞEKİLDE FOLİKÜL SIVISINDA ANORMAL PROTEİNLERİN BİRİKMESİNE NEDEN OLUR .
YUMURTA REZERVİ AZLIĞI VE YUMURTA KALİTESİNDE AZALMADA TEDAVİ YAKLAŞIMLARI
UZUN YILLAR ÇOCUK İSTEĞİ OLUP İNFERTİLİTE TEDAVİSİ GÖREN VEYA TEKRARLAYAN DÜŞÜK DURUMLARINDA EMBRİYONUN GELİŞİMİ İÇİN BESLEYİCİ BİR TAKIM GIDA TAKVİYELERİNİN ALINMASI VE YUMURTALAR ÜZERİNDE ZARARLI ETKİYE SAHİP TOKSİNLERDEN KAÇINMAK ÖNEMLİDİR. GENEL KABULE GÖRE KADINLARDA DOĞUMDA BELLİ SAYIDA YUMURTA BULUNMAKTA YAŞLA BERABER BU YUMURTALARIN HEM SAYISINDA HEMDE KALİTESİNDE AZALMA OLMAKTADIR. ANCAK HAYAT BOYU KADINLARDA YUMURTALAR YUMURTALIKLAR(OVERLERDE) GEÇİCİ OLARAK FONKSİYON GÖSTERMEYİP UYKU HALİNDE BULUNMAKTADIR. ANCAK OVULASYONDAN 3 İLA 4 AY KADAR ÖNCE YUMURTALAR MAJÖR DEĞİŞİKLİKLERE UĞRAR. HIZLI BİR ŞEKİLDE BÜYÜME GÖSTERİR VE ÇOK FAZLA MİKTARDA ENERJİ ÜRETMEYE BAŞLAR. YUMURTA HÜCRESİ BÖLÜNEREK KROMOZOM SAYISINI YARIYA DÜŞÜRMEYE ÇALIŞIR. EĞER BU AŞAMALARDA HATA OLURSA VE SIKLIKLADA OLUŞMAKTA BUNA BAĞLI OLARAK YUMURTADA KROMOZOM ANORMALLİKLERİ OLUŞMAKTADIR. BU KROMOZOM ANOMALİLERİ ERKEN DÖNEMDEKİ DÜŞÜKLER BAŞARISIZ IVF(TÜP BEBEK) DENELERİNİN NEDENİDİR. AYNI ZAMANDA KROMOZOM ANOMALİLERİ İLERİ YAŞLARDAKİ KADINLARDAKİ GEBE KALMA SÜRESİNİN DAHA UZUN ZAMAN ALMASININ NEDENİDİR.
ÇOĞU DOKTOR YUMURTALIK REZERVİ AZ OLAN HASTALARA YUMURTA KALİTESİNİN ARTIRILMASI İÇİN ÇOK AZ ŞEY YAPILABİLECEĞİNİ SÖYLEMEKTEDİR. OVULASYON ÖNCESİ BÜYÜME EVRESİ YUMURTA KALİTESİNİ POZİTİF YADA NEGATİF YÖNDEN ETKİLEYEBİLEN EN KRİTİK DÖNEMDİR. BU DÖNEMDE BPA(BİSFENOL) VE FİTALAT GİBİ ZARARLI TOKSİNLERDEN KAÇINMAK VE KORUYUCU OLAN ANTİOKSİDAN VE DİĞER FAYDALI BESİN MADDELERİNİN ALINMASI ÖNEM ARZETMEKTEDİR. BU EVRE YUMURTA KALİTESİNİN ARTIRILMASINDA BİR FIRSAT DÖNEMİDİR.
OVULASYONA OLACAK BİR FOLİKÜL YAKLAŞIK OLARAK 1 YIL ÖNCE SEÇİLMEKTE VE OVULASYONDAN 3 AY ÖNCE SEKONDER BÜYÜME FAZINA GİRMEKTEDİR. OVULASYONDAN 120 GÜN ÖNCE YUMURTA FOLİKÜLLERİNİN BÜYÜME YÖNÜNDEN DESTEKLENMESİ TEDAVİ GEREKMEDEN SAĞLIKLI YUMURTA GELİŞİMİ İÇİN YARDIMCI OLMAKTADIR. YUMURTANIN BÜYÜMESİ OVULASYONDAN 3 AY ÖNCE BAŞLAR. BU DÖNEMDE HORMONLARA VE DİĞER ÇEVRESEL FAKTÖRLER BÜYÜMEDE ETKİLİ OLUR.
OPTİMAL YUMURTA OLUŞUMU SAĞLIKLI YAŞAM TARZININ BENİMSENİP UYGULANMASI İLE BAŞLAR. ÇOCUK İSTEĞİ OLAN ANNE YENİLENME İÇİN YETERLİ UYKU VEYA DİNLENMEYE İHTİYAÇ GÖSTERİR. UYGUN STRESS YÖNETİMİ UYGULANMASI HORMON DENGESİNİN SAĞLANMASINDA ÖNEMLİ BİR FAKTÖRDÜR.
ERKEN DÖNEM EGZERSİZ
GEBELİK ÖNCESİ HAFİF YA DA ORTA DERECEDE EGSERSİZ YAPMAK SAĞLIKLI GEBELİK GEÇİRMEYE YARDIMCI OLUR. HAFTADA 5 KEZ 30 DAKİKA SÜRELİ YOĞUN EGZERSİZ YAPMAK KADINLARDA ADET SÜRESİNİ 3 GÜN KADAR UZATABİLMEKTE VE BU SAYEDE DOĞURGANLIK SÜRESİNİ UZATABİLMEKTEDİR. EGZERSİZ HORMONLAR ÜZERİNE OLUMLU ETKİ GÖSTERMEKTE VE VÜCUDUN HORMON DENGESİNİ DÜZENLEMEYE YARDIMCI OLMAKTADIR.
UYGUN STRESS YÖNETİMİ
KRONİK STRESS VÜCUTTA SEMPATİK SİSTEM İLE İLİŞKİLİ KORTİZOL ÜRETİMİNİ ARTIRIR. BU ARTIŞ GEBELİK HORMONU OLARAK BİLİNEN PROGESTERON GİBİ DİĞER HORMONLARDA DENGESİZLİĞE NEDEN OLUR. STRESS İÇİN AŞAĞIDAKİ RAHATLAMA AKTİVİTELERİ ÖNERİLİR.
*YOGA
*REHBERLİK YÖNETİMİ
*SOLUNUM EGZERSİZLERİ
*MEDİTASYON
BESLENME
DOĞRU BESLENME ALIŞKANLIKLARI VE YETERLİ EGZERSİZ DOĞURGANLIĞI ARTIRMA VE ÜREME SAĞLIĞININ OPTİMAL OLMASI AÇISINDAN ÖNEMLİ FAKTÖRLERDİR. ORGANİK YİYECEKLER TÜKETMEK VE İŞLENMEMİŞ GIDA TÜKETİMİ ÖNEMLİDİR. YUMURTALARIN CANLILIĞINI ARTIRMAK İÇİN AŞAĞIDAKİ GIDA TAKVİYELERİ ALINABİLİR
*ARI SÜTÜ
*BUĞDAY ÇİMİ
*YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER
*BAKLAGİL TÜKETİMİ
*ORGANİK ET
*DUT
*SUSAM
*MISIR
*ZENCEFİL
BELİRLİ GIDALARDAN İSE YUMURTALARA ZARAR VEREBİLME NEDENİ İLE KAÇINMAK GEREKMEKTEDİR.
*AŞIRI MİKTARDA GLUKOZ ALIMI
*RAFİNE KARBOHİDRATLAR
*TATLANDIRICILAR
*SODA
*KAFEİN(GÜNDE 1 FİNCANDAN FAZLA KAHVE ALINMAMALIDIR. )
*ALKOL
HORMON DENGESİZLİĞİ İÇİN BİTKİSEL ÇÖZÜMLER
ÜREME ORGANLARI VE ADET DÖNEMİNİ ETKİLEYEN HORMON DENGESİNİ ESKİ DURUMUNA GETİRMEK İÇİN BİTKİSEL KARIŞIMLAR KULLANILABİLİR.
*ANASON
*KARANFİL
*TARÇIN
*FESLEĞEN
*BİBERİYE
*DEREOTU
*KİMYON
*GİNSENG
AKUPUNKTUR VE İĞNESİZ AKUPUNKTUR
OVER(YUMURTALIKLARA ) KAN AKIMINI ARTIRMAK İÇİN ÇEŞİTLİ AKUPUNKTUR VE İĞNESİZ AKUPUNKTUR TEKNİKLERİ MEVCUTTUR. KAN AKIMINDA DÜZELME OVER VE DİĞER VÜCUT ORGANLARININ UYGUN FONKSİYON GÖRMESİ VE İDAMESİNDE ÖNEMLİDİR.
AKUPUNKTUR HİPOTALAMUS –HİPOFİZ-OVER EKSENİNİN DÜZGÜN ÇALIŞMASINI SAĞLAYARAK HORMONAL REGULASYONU SAĞLAR. BUDA
*IVF(TÜP BEBEK) TEDAVİSİNDE GEBELİK İHTİMALİNİ VE SAĞLIKLI DOĞUM İHTİMALİNİ ARTIRIR.
*UTERUS İÇ YÜZÜ OLARAK TANIMLANAN ENDOMETRİUM KALINLIĞINI ARTIRIR.
*OVULASYONU DÜZENLER
*YUMURTALARIN KALİTESİNİ ARTIRIR.
AKUPUNKTUR VE İĞNESİZ AKUPUNKTUR CHİ OLARAK ADLANDIRILAN YAŞAM ENERJİSİNİN YENİDEN DAĞILIMINI SAĞLAR. BU YOLLARDA VEYA MERİDYENLERDE GEÇİŞTE HERHANGİ BİR ENGEL SPESİFİK ORGANLARDA FONKSİYON BOZUKLUĞUNA YOL AÇABİLİR. CHİ DENEN YAŞAM ENERJİSİNİN YENİDEN TEMİNİ VE DENGELENMESİ VÜCUDUN REJENERASYON YETENEĞİ DÜZELTİR VE ÜREME ORGANLARI ÜZERİNDE OLUMLU ETKİ GÖSTERİR.
GIDA TAKVİYELERİ
COENZYME Q10 :
BU GIDA TAKVİYESİ HÜCRELERİN GÜÇ KAYNAĞI OLARAK KABUL EDİLEN MİTOKONDRİYİ DESTEKLEMEKTE VE DAHA SIKLIKLA KARDİOVASKÜLER HASTALIKLARDA KULLANILMAKTADIR. COENZYME Q10 YUMURTA KALİTESİ VE OVER REZERVİNİ ARTIRMAKTADIR. DOZ OLARAK YAKLAŞIK GÜNLÜK 800 MG’ A KADAR KULLANILMAKTADIR.
MYOİNOZİTOL
İLK OLARAK YUMURTA KALİTESİNİN DÜŞÜK OLDUĞU POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA KULLANILMIŞTIR. MYOİNOZİTOLÜN OVULASYONU ETKİLEYEBİLEN İNSÜLİNİ ARTIRDIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. GÜNLÜK DOZ 2 GR DIR.
MELATONİN
UYKU DÜZENİ SAĞLAR VE DİNLENMEYE YARDIMCI OLUR. TROİD İLAÇLARI ALANLARDA TAVSİYE EDİLMEZ. GÜNLÜK DOZ AKŞAMLARI 3 MG DIR.
OMEGA 3 YAĞ ASİTLERİ
BALIKLARDAN ELDE EDİLEN MAJOR YAĞ ASİDİ OLAN OMEGA 3 GEBE KALMAYA YARDIMCI OLUR. ERKEN DOĞUMLARI ÖNLER, GEBELİĞE BAĞLI HİPERTANSİYONU ÖNLEYİCİ ETKİSİ VARDIR. GÜNLÜK DOZ 1000 MG’DIR.
PİKNOGENOL ,VİTAMİN C VE VİTAMİN E
BU 3 GÜÇLÜ ANTİOKSİDAN FOLİKÜL SIVISI İÇERSİNDE SERBEST RADİKALLERİN BİRİKMESİNİ ENGELLEYEREK YUMURTALARIN HASAR GÖRMESİ VE YAŞLANMASINI ÖNLER. PİKNOGENOL VİTAMİN C DEN 20 KAT, E VİTAMİNİNDEN İSE 50 KAT DAHA GÜÇLÜDÜR. PİKNOGENOL GÜNDE 100 MG, C VİTAMİNİ GÜNLÜK 500 MG, E VİTAMİNİ İSE GÜNDE 200 IU ALINIR.
L-ARJİNİN
BU AMİNOASİT KADIN PELVİSİNE KAN AKIMINI ARTIRAN BİR AMİNOASİTTİR. DİĞER AMİNOASİTLER GİBİ KIRMIZI ETTE BULUNMAKTA YETRLİ KIRMIZI ET TÜKETEMEYENLERDE KULLANILABİLİR. GÜNDE 2 KEZ 500 İLA 1000 MG ALINIR.
ANDROJEN DHEA
DHEA FOLİKÜLLERİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ VE YUMURTA KALİTESİNİ ARTIRIR. GÜNLÜK 75 MG KULLANILIR. DHEA KULLANAN HASTALARDA SERUM FSH DEĞERİNDE DÜŞME VE KANDA ÖSTRADİOL HORMONU İLE AMH DEĞERLERİNDE YÜKSELME GÖZLENMEKTEDİR.
FOLAT
FOLAT HÜCRELERİN GELİŞİMİNİ SAĞLAR. GÜNLÜK 5 MG KULLANILIR.
İLERİ ÜREME SEÇENEKLERİ
KANSER İLAÇLARI
MEME VE YUMURTALIK KANSERİNDE KEMOTERAPİ AJANI OLARAK KULLANILAN TAMOKSİFENİN OVERLERİ UYARARAK YUMURTA KALİTESİNİ ARTIRDIĞI BULUNMUŞTUR. TAMOKSİFENİN YUMURTALIKLARI UYARMASINA BAĞLI OLARAK İKİZ GEBELİK DURUMUDA OLUŞABİLMEKTEDİR.
YUMURTA DONDURMA (FREEZİNG)
YUMURTA DONDURMA İŞLEMİ KADININ GENÇ YAŞLARDA YUMURTALARININ TOPLANMASI VE DONDURULMASI VE GEBELİK İÇİN İLERİ DÖNEMLERDE KULLANILMASI DEMEKTİR. DONDURULMUŞ OLAN YUMURTALARIN BİYOLOJİK OLARAK ÜREME POTANSİYELİ DURDURULARAK YAŞLANMA VE DEJENERASYONA UĞRAMA İHTİMALİ AZALIR. KADIN HAZIR OLDUĞUNDA YUMURTALAR ERİTİLİR VE EKSTERNAL OLARAK DÖLLENME OLUR VE IVF(TÜP BEBEK İLE) UTERUS(RAHİM) İÇERSİNE VERİLİR.
DİĞER FERTİLİTE ALTERNATİFLERİ
İNFERTİLİTE PROBLEMİ OLAN VE DİĞER TEDAVİLER İLE SONUÇ ALINAMAYAN KADINLARDA AŞAĞIDAKİ SEÇENEKLER İÇİN DOKTORU İLE GÖRÜŞÜLEBİLİR.
*IVF(TÜP BEBEK)
*DONOR YUMURTA
*DONOR EMBRİYO
*EVLATLIK ALIMI
BİLİMSEL GELİŞMELER
ARAŞTIRMACILAR SIKLIKLA KADINLARDA 45 YAŞLARINDA OVERLERDE TÜM YUMURTALARIN HASARLANDIĞINI BELİRTMEKTEDİRLER. ANCAK BİLİMDEKİ YENİ GELİŞMELER BU GERÇEĞİ DOĞRULAMAMAKTA VE MEMELİ YUMURTALIKLARINDA ÖZELLEŞMİŞ KÖK HÜCRELERİN OLDUĞUNU KADIN HAYATI BOYUNCA BU HÜCRELERİN YENİ YUMURTA HÜCRESİ OLUŞTURABİLDİĞİNİ GÖSTERMEKTEDİR. BU BULUŞ İNFERTİL HASTALARIN TEDAVİSİNDE YENİ KAPILAR AÇMAKTADIR. BU AYNI ZAMANDA İLERİ YAŞTA OLUP OVER YAŞLANMASI OLAN KADINLARDA YUMURTALARA STOPLAZMA TRANSFERİ İLE GEBELİK OLUŞMASINA İMKAN TANIMAKTADIR.
Mutlu KİLCİLER
Kadın Hastalıkları ve Doğum
www.mutlukilciler.com