İNTRAUTERİN İNSEMİNASYON (AŞILAMA)
İNTRAUTERİN İNSEMİNASYON (AŞILAMA)
ÖZET:
İNTRAUTERİN İNSEMİNASYON YARDIMLI ÜREME TİPLERİNDEN BİRİSİ OLUP İNFERTİLİTE TEDAVİSİNDE KULLANILMAKTADIR.
SPERM YIKAMA YÖNTEMLERİ İLE YIKANIR VE KONSANTRE HALE GETİRİLİR. BU HAZIRLANAN SPERMLER BİR VEYA BİR KAÇ YUMURTANIN DÖLLENMESİ İÇİN RAHİM İÇERSİNE PLASTİK KATATER İLE VERİLİR.
AŞILAMADA ARZU EDİLEN SONUÇ SPERMLERİN FALLOP TÜPLERİNE ULAŞMASI VE YUMURTA İLE DÖLLENMESİ VE NORMAL GEBELİK İLE SONUÇLANMASIDIR. İNFERTİLİTE NEDENİNE GÖRE AŞILAMA NORMAL MENSTRUEL SİKLUS İLE KOORDİNE EDİLEBİLİR YA DA VEYA İNFERTİLİTE İLAÇLARI İLE KOMBİNE OLARAK KULLANILABİLİR.
AŞILAMA NEDEN YAPILIR:
ÇİFTLERİN GEBE KALAMAMASI ÇEŞİTLİ FAKTÖRLERE BAĞLIDIR. İNTRAUTERİN İNSEMİNASYON SIKLIKLA AŞAĞIDAKİ RAHATSIZLIKLARI OLAN ÇİFTLERDE UYGULANIR.
*DONOR SPERM. DONOR SPERM GEREKLİLİĞİ OLAN ÇİFTLERDE HAMİLE KALMAK İÇİN SIKLIKLA UYGULANIR. DONDURULMUŞ SPERM ÖRNEKLERİ LABARATUVARLARDAN ALINIR VE AŞILAMA İŞLEMİNDEN ÖNCE ÇÖZÜLEREK KULLANILIR.
*AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE. AŞILAMA İŞLEMİ AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE OLGULARINDA OVULASYON İNDÜKSİYONU İLAÇLARI İLE BERABER KULLANIMI OLARAK İLK TEDAVİ SEÇENEĞİDİR.
*ENDOMETRİOZİS İLE İLİŞKİLİ İNFERTİLİTE. ENDOMETRİOZİS İLE İLİŞKİLİ İNFERTİLİTEDE KALİTELİ YUMURTA ELDE ETMEDE İLAÇLARLA BERABER AŞILAMA İŞLEMİ EN SIKLIKLA UYGULANAN TEDAVİ YAKLAŞIMIDIR.
*HAFİF FAKTÖRLERE BAĞLI ERKEK İNFERTİLİTESİ. EŞİNİZİN SEMEN ANALİZİ İNFERTİLİTEDE İLK AŞAMALARDAN BİRİSİDİR. SPERM SAYISINDA AZALMA, HAREKETLERDE AZALMA , SPERM GÖRÜNÜMÜ VE SPERM BOYUTUNDAKİ ANORMALLİKLER . AŞILAMA HAREKETLİ VE NORMAL SPERMLERİN DAHA DÜŞÜK KALİTEDE SPERMLERDEN AYRILABİLMESİNE İMKAN SAĞLADIĞI İÇİN BU PROBLEMLERİN ÜSTESİNDEN GELEBİLİR.
*SERVİKAL FAKTÖRLERE BAĞLI İNFERTİLİTE. UTERUSUN EN ALT KISMI OLAN SERVİKS VAJEN İLE UTERUS ARASINDAKİ AÇIKLIĞI SAĞLAR. OVULASYON ESNASINDA SERVİKS TARAFINDAN ÜRETİLEN MUKUS SPERMLERİN VAJEN VE TÜPLERE DOĞRU YOL ALMASINDA İDEAL ORTAM SAĞLAR. EĞER SERVİKAL MUKUS ÇOK YOĞUN KIVAMDA İSE SPERMİN HAREKETİNİ ENGELLEYEBİLİR. SERVİKSİN KENDİSİDE SPERMİN YUMURTALARA ULAŞMASINI ENGELLEYEBİLİR. BİYOPSİ YA DA DİĞER İŞLEMLERE BAĞLI SERVİKSTEKİ YAPIŞIKLIKLAR SERVİKSİN KALINLAŞMASINA YOL AÇABİLİR. AŞILAMA İŞLEMİ İLE SPERMLER DİREKT OLARAK UTERUS İÇERSİNE VERİLEREK YUMURTA İLE KARŞILAŞACAK SPERM SAYISI ARTAR.
*OVULASYONA BAĞLI İNFERTİLİTE. AŞILAMA OVULASYONA BAĞLI OVULASYON OLMAMASI YA DA YUMURTA SAYISINDA AZALMA GİBİ PROBLEMLERDEDE YAPILABİLMEKTEDİR.
*SEMEN ALERJİSİ. NADİREN KADINLARDA EŞLERİNİN SPERMLERİNDEKİ PROTEİNLERE BAĞLI OLARAK ALERJİK OLABİLİR. VAJEN İÇERSİNE EJEKÜLASYON SONUCUNDA KIZARIKLIK, YANMA VE ŞİŞLİK OLUŞUR. PREZERVATİF HASTAYI ŞİKAYETLERDEN KORUMAKTADIR. ANCAK AYNI ZAMANDA GEBELİĞİDE ENGELLEMEKTEDİR.
RİSKLER:
AŞILAMA İŞLEMİ NİSPİ OLARAK BASİT VE GÜVENİLİR BİR İŞLEMDİR. CİDDİ KOMPLİKASYON RİSKİ ÇOK DÜŞÜKTÜR. AŞAĞIDAKİ RİSKLER MEVCUTTUR.
*İNFEKSİYON. İŞLEME BAĞLI OLARAK HAFİF ENFEKSİYON RİSKİ MEVCUTTUR.
*LEKELENME TARZI KANAMA.UTERUS İÇERSİNE KATATER YERLEŞTİRMEK HAFİF VAJİNAL KANAMAYA YOL AÇABİLİR. BU DURUM GEBELİK ŞANSI ÜZERİNDE ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR.
*ÇOĞUL GEBELİK. AŞILAMA İŞLEMİ TEK BAŞINA ÇOĞUL GEBELİK ORANLARINDA ARTMAYA YOL AÇMAZ.(İKİZ,ÜÇÜZ GEBELİK) ANCAK OVULASYON İNDÜKSİYONU İLE BERABER KULLANILDIĞINDA ÇOĞUL GEBELİK ORANI ÖNEMLİ ORANDA ARTIŞ GÖSTERMEKTEDİR. ÇOĞUL GEBELİKLERDE TEKİL GEBELİKLERE GÖRE DAHA FAZLA DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIĞI VE ERKEN DOĞUM RİSKİ VARDIR.
HAZIRLIK AŞAMASI:
AŞILAMA TEDAVİSİ ÖNCESİ DİKKATLİ HAZIRLIK EVRESİ ÇOK ÖNEMLİDİR.
*SPERM HAZIRLAMA İŞLEMİ. EŞİNİZ DOKTOR MUAYENEHANESİNDE SPERM ÖRNEĞİ VEREBİLİR YA DA DONDURULMUŞ SPERM ERİTİLİP HAZIRLANABİLİR. SEMEN İÇERSİNDEKİ SPERM DIŞINDAKİ MADDELER KADIN VÜCUDUNDA REAKSİYONA NEDEN OLABİLİR. SPERM YIKANARAK DÜŞÜK KALİTEDEKİ SPERM VE DİĞER ELEMENTLERDEN AYRILARAK YÜKSEK ORANDA AKTİF VE NORMAL SPERMLER AYRILIR. GEBELİK BAŞARI ŞANSI KONSANRE VE AZ MİKTARDA SAĞLIKLI SPERM ÖRNEĞİ İLE ARTAR.
*OVULASYON MONİTORİZASYONU. AŞILAMA ZAMANI ÖNEMLİ OLDUĞUNDAN YAKLAŞMAKTA OLAN OVULASYONUN TAYİNİ ÖNEMLİDİR. BUNUN İÇİN İDRARDA LH HORMONUNA BAKILARAK YAPILAN OVULASYON TAHMİN KİTLERİ KULLANILABİLİR. ULTRASON İLE OVERLER VE OVULASYON TAKİP EDİLEBİLİR. AYNI ZAMANDA HCG DENİLEN İĞNE İLE BİR YA DA BİRDEN FAZLA YUMURTANIN ÇATLAMASI(OVULASYONU) İÇİN VERİLEBİLİR.
*OPTİMAL(EN UYGUN ) ZAMAN. ÇOĞU AŞILAMA İŞLEMİ OVULASYONDAN OLDUĞU GÜN YA DA OVULASYON DAN SONRAKİ GÜN YAPILIR.
NELER BEKLENEBİLİR. AŞILAMA İŞLEMİ ORTALAMA 15 İLE 20 DAKİKA SÜRE ALIR VE MUAYENEHANEDE YAPILIR. AŞILAMA İŞLEMİ MUAYENEHANEDE YAPILIR. AŞILAMA İŞLEMİ GENELLİKLE 1 İLA 2 DAKİKA ALIR AĞRI KESİCİ VEYA DİĞER İLAÇLAR GEREKMEZ.
İŞLEM ESNASINDA:
JİNEKOLOJİK MUAYENE MASASINDA SPEKULUM YERLEŞTİRİLİR(PAP SMEAR GİBİ)
*SPERM İÇEREN EJEKTÖRE FLEKSİBLE KATATER UCU YERLEŞTİRİLİR.
*KATATER VAJEN YOLU İLE YERLEŞTİRİLEREK RAHİM AĞZINDAN UTERUS İÇERİSİNE SPERMLER VERİLİR.
*ÖNCE KATATER ÇEKİLİR DAHA SONRA SPEKULUM ÇIKARILIR.
İŞLEM SONRASINDA:
İNSEMİNASYON SONRASINDA SIRT ÜSTÜ POZİSYONDA KISA SÜRELİ OLARAK YATMAK GEREKİR. İŞLEM TAMAMLANDIĞI ANDA GÜNLÜK NORMAL AKTİVİTELERE DÖNÜLEBİLİR. İŞLEM SONRASINDA BİR KAÇ GÜN HAFİF LEKELENME OLABİLİR.
SONUÇLAR:
EVDE YAPILAN GEBELİK TESTLERİ İÇİN 2 HAFTA BEKLEMEK GEREKİR. ÇOK ERKEN TEST YAPMAK AŞAĞIDAKİ SONUÇLARA YOL AÇABİLİR.
*YANLIŞ NEGATİF.EĞER GEBELİK HORMONLARI ÖLÇÜLEBİLİR SEİYEDE DEĞİLSE GEBELİK OLMASINA RAĞMEN GEBELİK TESTİ SONUÇLARI NEGATİFTİR.
*YANLIŞ POZİTİF. EĞER ÇATLATMA İĞNESİ KULLANILIYOR İSE GEBE OLMASINIZDA İLAÇ KANDA BELLİ SÜRE KALACAĞINDAN GEBELİK TESTİ POZİTİF ÇIKABİLİR.
İŞLEMDEN 2 HAFTA SONRA KANDA GEBELİK TESTİ YAPILIRSA GEBELİK VARSA ORTAYA ÇIKABİLİR.
EĞER GEBE KALAMADI İSENİZ DİĞER İNFERTİLİTE TEDAVİLERİNE GEÇMEDEN ÖNCE BİR KEZ DAHA AŞILAMA İŞLEMİ DENENEBİLİR. SIKLIKLA TEDAVİ 3 İLA 6 KEZ DENENEBİLİR.
Mutlu KİLCİLER
Kadın Hastalıkları ve Doğum
www.mutlukilciler.com